Veranderende inzichten

Enige tijd geleden heb ik samen met Hanny van der Schoot de opleiding tot mediator afgesloten. Behalve dat het leuk is om je op een onderwerp te focussen door studie, is het tevens een welkome aanvulling op ons werk als begeleider van kinderen in moeilijke omstandigheden. Hierbij is het belangrijk dat de stem van het kind gehoord wordt en wij proberen dan met het kind, de (pleeg)ouders of verzorgers en andere betrokkenen eraan bij te dragen dat het leven van zo'n kind er rooskleuriger uit komt te zien. Kwesties zijn er meestal rondom de kinderen die we spreken aan de lopende band. Ik merk dat het fijn is om in deze situaties ook geleerde vaardigheden uit de opleiding tot mediator in te kunnen zetten. Het is dankbaar en waardevol werk.

Mijn beeld over de mediator is gedurende de opleiding ingrijpend veranderd. Vooral de faciliterende rol van de mediator is een eyeopener voor mij. Op een of andere manier had ik het idee dat elke mediator vooral een evaluatieve mediator was; een gespreksleider die partijen tot elkaar brengt en min of meer actief oplossingen aandraagt aan de strijdende partijen. Natuurlijk biedt evaluatieve mediation in sommige (zakelijke) conflicten altijd een goede en redelijk snelle oplossing. Vooral als de partijen daarna niets meer met elkaar te maken hebben. In andere situaties, waarbij partijen elkaar op een of andere wijze nog tegenkomen, is een advocaat inhuren, naar de rechter stappen en die een uitspraak laten doen, bijna altijd onbevredigend voor één of alle betrokken partijen.

Als je partijen die naar de rechtbank gaan vooraf vraagt hoeveel kans ze hebben om als "winnaar" uit de strijd te komen, schatten beide partijen dat op ongeveer 70% in. Dit kan bij een uitspraak van de rechter dus nooit een oplossing bieden die aan de verwachtingen van beide partijen tegemoet komt. Een oplossing die door een derde partij geforceerd wordt, is nooit zo bevredigend en duurzaam als een oplossing die door beide partijen in gezamenlijkheid bedacht en gedragen wordt. De faciliterende mediator kan daarbij een belangrijke rol spelen. Door het gezamenlijk achterhalen en (laten) benoemen van de belangen van de partijen komen oplossingen voor de partijen binnen handbereik. Ik merk dat ik het geweldig vind om zo'n faciliterende rol te vervullen.

Tijdens mijn opleiding werd ik gegrepen door de ideeën van de in 2015 overleden Marshall Rosenberg, een Amerikaanse psycholoog en ontwerper van het model van Nonviolent Communication. Ik had eerder van hem gehoord en zijn 'gedoe' met de handpoppen als de Giraffe en de Jakhals spraken mij niet aan. Ik vond het kinderachtig en begreep de essentie en grootsheid van zijn ideeën niet. In het kader van de opdrachten van de opleiding werd ik gewezen op zijn model en bekeek ik uit eigen beweging enkele opnamen van hem via YouTube. Ik werd geraakt door de man en zijn ideeën. Zijn boodschap kwam binnen; de tijd was er klaarblijkelijk rijp voor. Was me dit maar eerder overkomen! Kon ik maar met terugwerkende kracht anders reageren! Er is duidelijk sprake van veranderend inzicht. Ik neem me voor vanaf nu anders te communiceren; bewuster, minder oordelend en voor alles geweldlozer. In een tijd waarin schreeuwlelijkerds als Trump, Erdogan, Wilders, Le Pen en Johnson van zich laten horen, is voortschrijdend inzicht en communiceren vanuit het hart geen overbodige luxe.