Als driejarige schijn ik in de kerk bij het aanhoren van het grote pijporgel te hebben gezegd: 'Dát wil ik ook!' Jaren later ben ik gaan pianospelen en uiteindelijk heb ik ook leren orgelspelen. Muziek werkt krachtig en ik heb professor Erik Scherder niet nodig om te weten dat muziek louterend werkt in meerdere opzichten.
Op het conservatorium leerde ik dat perfectie in de uitvoering het hoogst haalbare was. Nooit was je helemaal tevreden en mijn muzikale bevrediging had merkbaar te lijden onder de naar perfectie strevende professional in me. Het voortdurend bewust zijn van de onvolmaaktheid van je inspanningen, maakte dat ik bijvoorbeeld moeilijk naar eigen opnamen van mijn optredens of inspanningen kon luisteren. Al was het publiek nóg zo enthousiast, altijd was er sprake van beroepsdeformatie. Ik was getraind om vooral te luisteren naar onvolmaaktheden. Die boden namelijk uitzicht op verbeteringen; daar kon je tenminste gericht aan gaan werken. Deze luister- en 'beleef'-houding herken ik bij veel collega's. Het staat absoluut het plezier in het genieten van muziek in de weg.
De angst om iets fout te doen en het uitvergroten van onvolmaaktheden, verhinderen vele beroepsmusici zelfs om spontaan muziek te maken in gezelschap. Ik herinner me nog dat een aantal beroepspianisten op een feestje in de stress schoten toen ze onverwacht gevraagd werden het 'Lang zal hij leven' te spelen. In mijn ogen is dat een blamage van de bovenste plank.
Het is juli 1994 en ik neem als dirigent van het Princenhage's Mannenkoor deel aan het Llangollen International Musical Eisteddfod. Het Nederlandse elftal speelde tegen Brazilië de kwartfinale in het snikhete Cotton Bowl in Dallas. Wij keken gezamenlijk met Braziliaanse deelnemers in de plaatselijke pub naar de wedstrijd. Na afloop ging de winnaar van het solistenconcours, een tenor, op een tafel staan. Het werd doodstil en hij zong prachtig het lied Londonderry Air (Danny Boy). De muziek kwam bij iedereen binnen en allen humden zachtjes mee. Geen zorgen over foute nootjes, geen reflectie over de interpretatie... de eenvoudige melodie, gekoppeld aan dat ene moment... het was om nooit te vergeten!
Onlangs had ik een leuk concertje met 'mijn' JeroenBoschKoor. Na afloop maakten enkele koorzangers zich ongerust over de foutjes die gemaakt werden. De wens naar perfectie en de druk om te presteren (wat dat dan ook precies zou mogen inhouden) stak de kop op. Waar ik voor mezelf het belang van muziek steeds meer zie in de gezamenlijke beleving op een zo hoog mogelijk niveau, ontdekken anderen op hetzelfde moment het oneindig pad van Parnassum waarvan je als sterveling de top nooit zult bereiken.
Comments