Wij vinden het vanzelfsprekend dat na afloop van een concert een applaus weerklinkt als blijk van waardering. Wanneer die gewoonte precies tot stand kwam, weten we niet. We weten wel dat de Romeinen, afhankelijk van de waardering, geluid maakten met duim en wijsvinger, met de hele vlakke hand of met de holle hand. In het theater riep een acteur na afloop van de voorstelling: Valete et plaudite! Hierna zette het publiek het applaus (Lat. applaudere: slaan op, klappen) in.
Op een gegeven moment kun je bij diverse operahuizen op de loonlijsten clacqueurs tegenkomen. Hun taak was het om enthousiasme bij het publiek op te roepen door applaus op geregisseerde wijze in te zetten; succes bleek maakbaar. Vergelijk dit maar met het kunstmatige gelach bij 'komische' TV-series of het op commando toejuichen van TV-presentatoren of -kandidaten. Vooral de op Amerikaanse leest gemaakte programma's bedienen zich van dit middel. ‘Horen lachen, doet lachen’ is daarbij het motto. Het is voor veel programmamakers verleidelijk om zo zelf je succes te regisseren.
Ik heb bij de uitvoeringen van de Mattheus Passie prachtige ervaringen gehad. Er was bij een van de uitvoeringen aan het publiek gevraagd om niet te applaudisseren na afloop van de uitvoering. In overleg met het kerkbestuur was hiervoor gekozen. Na afloop was het stil, muisstil... enkele mensen uit het publiek gingen in stilte staan en bleven op hun plaats. Binnen de kortste keren, als was het afgesproken, stonden ongeveer 700 mensen in de kerk in stilte op als teken van waardering terwijl wij als uitvoerenden het podium verlieten. Ik realiseerde me op dat moment dat dit een indrukwekkende vorm was om waardering te uiten; krachtiger zelfs dan een oorverdovend applaus. Ik was er door aangedaan.
Comments